Imam-i Safii (rahimehullah)’dan hikmetli sözler
-Insanlari tamamen razi ve memnun etmek çok zordur. Bir kimsenin bütün insanlari kendinden hosnut
etmesi mümkün degildir. Bunun için kul, daima Rabbini razi ve memnun etmeye bakmali, ihlas sahibi
olmalidir.
-Ilmi, kibirlenmek, kendini büyük görmek için isteyenlerden hiçbiri felah bulmus degildir. Ama ilmi
tevazu için, âlimlere ve insanlara hizmet için isteyen, elbette felah bulur, kurtulur.
-Biri Imam-i Safii’den nasihat isteyince buyurdu ki: “Senden daha çok mali ve parasi olan kimseyi
kiskanma. O malina ve parasina hasretle ölür. Ibadeti ve taati çok olan kimselere gipta et. Yasayanlar da
sonunda ölecekleri için, onlarin dünyaliklarina özenmege degmez.
-Hiçbir kimse yoktur ki, dostu ve düsmani olmasin. Madem ki böyledir, o halde Allahü teâlâya itaat
edenlerle beraber bulun, onlari sev.
-Ilim, ezber edilen sey degil, ezber edilen seyden temin edilen faydadir.
- Resulullah (sallallahu aleyhi ve sellem) ve Asbabinin yolunda olmayani havada uçar görsem, yine
dogrulugunu kabul etmem.
-Herkese akilli denmez. Akilli kimse, kendisini her türlü kötülükten koruyandir.
-Kalbine ilahi bir nur penceresinin açilmasini isteyen su dört seyi yapsin:
1- Günün belli bir vaktinde yalniz kalsin ve huzura dalsin.
2- Midesini pek fazla doyurmasin.
3- Sefih kimselerle düsüp kalkmagi biraksin, kötü kimselerle düsüp kalkmasin.
4- Ilimleriyle yalniz dünyalik arzu eden kimselere yaklasmasin.
-Dünyayi ve Yaradanini bir arada sevdigini söyleyen kimse yalancidir.
-Hiç bir vakit yoktur ki, ilim mütalaasi, hüzün ve kederi yok etmesin, ilmi mütalaa, kalbin en ince ve en
gizli noktalarini harekete geçirir, insanda yüce duygular uyandirir.
-Sadik dost, arkadasinin hüzün ve sevinçte ortagi olandir.
-Iki kisinin, darildiktan sonra birbirinin ayiplarini ortaya çikarmasi, münafiklik alametidir.
-Haksiz sözleri tasdik eden, dalkavuk ve iki yüzlüdür.
-Sadik dost, arkadasinin ayiplarini görünce ihtar eder, ifsa etmez.
-Ibret almak istersen, hata sahibi kisilerin akibetlerine bak da kalbini topla.
-Dünya sevgisi ile Allah sevgisini bir arada toplarim iddiasinda bulunmak, yalandir.
-Âlimlerin güzelligi, nefslerini islah etmeleridir, ilmin süsü, süpheli seylerden sakinmak, yumusak
olup, sertlik göstermemektir.
-Dünya islerinde bir darliga ve sikintiya düsen kimse, ibadete yönelmelidir.
-Gururlanip böbürlenmek, adi ve bayagi kimselerin vasfidir.
-Hizmet edene, hizmet edilir.
-Dostlar ile yapilan sohbetten sevimli bir hareket yoktur. Dostlarin ayriligi kadar da gam ve keder veren
sey yoktur.
-Ilmi sevmeyende hayir yoktur. Böyle kimselerle dostluk ve bagliligini kes. Çünkü, ilim kalblerin
hayati, gözlerin aydinligidir.
-Sadik dost ve halis kimya az bulunur, hiç arama.
-Bütün düsmanliklarin asli, kötü kimseler ile dostluk etmek ve onlara iyilik yapmaktir.
-Ilim ögrenmek, nafile ibadetten üstündür.
-Kendini bilmeyene ilim ögreten, ilmin hakkini zayi etmis olur. Layik olandan ilmi esirgeyen de,
zulmetmis olur.
-Resulullah (sallallahu aleyhi ve sellem)den sonra insanlarin en üstünü Hz. Ebu Bekir, sonra Hz. Ömer,
sonra Hz. Osman, sonra Hz. Ali’dir. (radiyallahü anhüm)
-Ilim ögrenmek için üç sart vardir: Hocanin maharetli, talebenin zeki olmasi ve uzun zaman.
-Ilim iki kisimdir; birincisi ilm-i edyan, (nakli ilimler), din bilgileri, ikincisi ilm-i ebdan (akli ilimler)
fen bilgileridir.
-Kimin düsüncesi, arzusu, maksadi yemek içmek (dünya) ise; kiymeti, bagirsaklarindan çikardigi
kazurat kadardir.
-Dünyada en huzursuz kimse, kalbinde hased ve kin tasiyanlardir.
-Baskalarini senin yaninda çekistiren, senin bulunmadigin yerde de seni çekistirir.
-Kanaatkâr olmak, rahatliga kavusturur.
-Sirrini saklamasini bilen, isinin hakimidir.
Imam-i Safii hazretlerinin divanindaki siirlerinden bazilarinin tercümesi söyledir:
-Günlerin beraberinde getirdigi hadiseler, seni tesiri altina almasin. Sen iyi bir insan olmaya bak.
Zaman içerisinde gelen musibetler ve belalardan dolayi sabirsizlik gösterme. Dünyanin bela ve
musibetleri devamli degildir, insanlar arasinda hata ve ayibin çok olsa bile, ahlakin; iyilik, cömertlik ve
vefa (sözünde durmak) olsun iyilik ve cömertligin ile, hata ve ayiplarini ört. Cimriden iyilik bekleme.
Çünkü Cehennemde, susuz kimseye su yoktur. Dünyanin sevinci de, kederi de, bollugu da, darligi da
devamli degildir. Kanaatkar bir kalbe sahip oldugun zaman, sen ve dünyaya sahip olan kimse esitsiniz.
-Ölüm, kimin yanina gelirse, artik onu ölümün elinden kurtaracak ne yer ve ne de gök vardir. Gerçi
Allahü Teâlânin yarattigi su yeryüzü genistir. Fakat bir kere Allahü Teâlânin hükmü gelince, feza bile
dar gelir. Ölümün asla devasi (ilaci yoktur).
-Basimda agaran saçlarin ortaya çikmasiyla, nefsimin atesi sönüp gitti. Basimda beyaz saçlarin
yanmasiyla, benim gecem oldu. (Çünkü bunlar, ölümün habercileri idi) ihtiyarligin habercileri
yanaklarima indikten sonra, ben nasil rahat yasarim, insanin ömrünün en iyi kismi, ihtiyarliktan
öncekidir. Halbuki, gençligi yok olan bir nefs, yok olmus demektir, insanin rengi sararip, saçlari
agardigi zaman, güzel ve tatli günleri de, o güzellik ve tatliligini kaybeder. Yeryüzünde büyüklenerek
yürüme. Çünkü, bir müddet sonra bu yer, seni de içine çekip alacaktir.
-Bir kimseyi affedip, ona kin tutmadigim zaman, düsmanlik düsüncesinden kendimi rahata
kavusturdum.
-Sefih ve cahil bir kimse konusunca ona cevap verme. Sükut, ona cevap vermekten daha hayirlidir.
-Ögrenmenin acisini bir müddet tatmayan, hayati boyunca cehaletin zilletini yudumlar.
-Bütün düsmanliklarin sevgiye dönüsmesi umulur. Fakat hasedden dolayi olan düsmanlik böyle degil.
-Allahü Teâlâyi sevdigini söylersin, halbuki, ona isyan edersin. Böyle sevgi olmaz. Eger sevginde
samimi olsaydin, Allahü Teâlâya itaat ederdin. Çünkü seven, sevdigine itaat eder.
-Senden görüsünü istemeyene, görüsünü verme. Çünkü böyle yaparsan, övülmedigin gibi, görüsün de
o kimseye fayda vermez.
-Müslümanlarin önderi Imam-i Âzam Ebu Hanife, memleketleri ve içerisinde yasayanlari, ilmiyle
verdigi hükümlerle süsledi. Doguda, batida ve Kufe’de onun bir esi yoktur. Allahü Teâlâ ona ebediyen
rahmet eylesin.
-Ilim ögren, kimse âlim olarak dogmaz, ilim sahibi ile cahil bir olmaz.
-Bir kavmin büyügünün ilmi yoksa, herkes ona yönelip geldigi zaman o küçüktür. Kavmin makam ve
mertebe sahibi olmayan ve ilim sahibi olan küçügü, ilmi meclislerde kavmin büyügüdür.
-Sana gelene sen de git. Sana kötülük ve eziyet edene sen eziyet etme.
-Ey insan, dilini muhafaza et, seni sokmasin. Çünkü o, büyük bir yilandir. Kabirlerde, kahraman ve
cesur kimselerin bile kendileriyle karsilasmaktan çekinip, dilinin kurbani giden nice kimseler vardir.
-Hakki dogruyu kim söylerse söylesin kabul ediniz.
-Dünyada arsiz kimseyle arkadas olmak, ahirette insani mahcub eder.
-Ufak bir yanlis hareketinle üzülecek, darilacak kimseye çok güvenme.
-Dünyada zahid ol, dünya malina baglanma! Ahireti isteyici ol, onun için çalis! Her isinde Allahü
teâlâyi hatirla. Böyle yaparsan, kurtulmuslardan olursun. Ruhsat ve te’viller ile ugrasan âlimden fayda
gelmez.